Tirasseto(-de bartas)
Fallopia dumetorum
Polygonaceae
Nom en français : Renouée des haies.
Descripcioun :La tirasseto-de-bartas trachis dins li fourèst de ribiero (ripilsivo). Es uno longo liano que pòu faire fin qu'à 3 mètre de long e que tirasso au sòu. Li tepalo di flour an de largis alo (>0,5 mm). Li fru pendoulon lou plus souvènt, e porton de valvo emé d'alo largo peréu, blanco, que laisson passa un pau lou lume. Li grano (akène) soun negro e lusènto un cop maduro.
Usanço :Coume pèr sa cousino, la courrejolo-negro, li grano soun estado manjado desempièi lou neoliti. Soun tèndro e farinouso emé un goust agradiéu.
Port : Liano
Taio : 0,5 à 2(4) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Fallopia
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Fallopia dumetorum (L.) Holub, 1971
(= Polygonum dumetorum L., 1753 )
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753